Γιατί το φαγητό θα είναι πιο ακριβό αν δεν αλλάξουμε νοοτροπία
Η δημοσίευση Ειδική Έκθεση για την Κλιματική Αλλαγή και τη Γη την περασμένη εβδομάδα που γράφτηκε από 107 εμπειρογνώμονες από 52 χώρες από τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC - Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών από το 1988) μόλις κάναμε μια καλή γεύση για να δούμε αν ξυπνήσουμε και αρχίσουμε να σοβαρευόμαστε για την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων.
Σε αντίθεση με τα περισσότερα άλλα έγγραφα για το περιβάλλον ή την κλιματική αλλαγή, η IPCC δεν εστιάζει κυρίως στην κατανάλωση ορυκτών καυσίμων, της κύριας πηγής εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που προκαλούνται από τον άνθρωπο, αλλά στη διαχείριση από τη γη.
Και ενώ οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου είναι κεντρικές σε οποιαδήποτε έκθεση για την κλιματική αλλαγή, αυτή η «ειδική έκθεση» εξετάζει άλλους κρίσιμους παράγοντες, ιδιαίτερα την ικανότητα του πλανήτη να τρέφεται.
Γιατί θα έχουμε έλλειψη τροφίμων;
Σε γενικές γραμμές, η έκθεση περιγράφει λεπτομερώς πώς η κλιματική αλλαγή απειλεί ήδη την παροχή τροφής και νερού για τον άνθρωπο: μετατροπή της καλλιεργήσιμης γης σε έρημο (ερημοποίηση). υποβάθμιση του εδάφους· αυξάνοντας την απειλή ξηρασίας, πλημμύρας και άλλων μετεωρολογικών φαινομένων.
Ένας συνδυασμός παραγόντων που απειλούν σοβαρά τις καλλιέργειες και, κατά συνέπεια, την προσφορά τροφίμων του πλανήτη σε μια εποχή που ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται με ασταμάτητο ρυθμό (σήμερα 7,7 έως 9,7 δισεκατομμύρια το 2050).
Όμως, για να κατανοήσουμε καλύτερα τι συμβαίνει με την «διατροφική ασφάλεια» θα πρέπει να δούμε τα παρακάτω γραφήματα παγκοσμίως…
1.- Χρειαζόμαστε περισσότερο φαγητό
Η Γη κατοικείται ολοένα και περισσότερο (η εκτίμηση, στο τέλος αυτού του αιώνα θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 11.000 εκατομμύρια ανθρώπους) και ως εκ τούτου, χρειάζεται περισσότερη τροφή, η οποία αναμφίβολα συνδέεται με τη γεωργική παραγωγή.
Επί του παρόντος, το 25 έως 30% του συνόλου των παραγόμενων τροφίμων χάνεται ή σπαταλάται, σύμφωνα με την έκθεση της IPCC.
2.- Αύξηση των εκπομπών από τη γεωργία
Το συνοδευτικό γράφημα της έκθεσης αναφέρει ότι το 23% όλων των αερίων του θερμοκηπίου που εκπέμπονται από τον άνθρωπο προέρχονται από τη γεωργία, τη δασοκομία και τη χρήση γης.
Επιπλέον, εάν προστεθούν οι εκπομπές που σχετίζονται με την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων, το ποσοστό αυτό μπορεί να φτάσει έως και το 37%.
Δείτε επίσης ενδιαφέρον άρθρο σχετικά με το γιατί το σκυρόδεμα είναι το πιο καταστροφικό υλικό στη γη από περιβαλλοντική άποψη.
3.- Τι χρήσεις έχει η γη;
Χρειαζόμαστε ολοένα και περισσότερο να χρησιμοποιούμε περισσότερη γη για να παράγουμε περισσότερα τρόφιμα με το πρόβλημα ότι δεν χρησιμοποιείται με βιώσιμο τρόπο, επηρεάζοντας τα φυσικά οικοσυστήματα.
4.- Αγροτική παραγωγή
Η αλλαγή χρήσης γης και η ταχεία εντατικοποίηση της χρήσης γης συνέβαλαν στην αύξηση της παραγωγής τροφίμων, ζωοτροφών και ινών.
Από το 1961, η συνολική παραγωγή τροφίμων (καλλιέργειες δημητριακών) αυξήθηκε κατά 240% (μέχρι το 2022) λόγω της επέκτασης της έκτασης και των αυξημένων αποδόσεων. Η παραγωγή ινών (βαμβάκι) αυξήθηκε 162% (μέχρι το 2013).
Για να έχουμε μεγαλύτερη παραγωγή, έχει ενεργοποιηθεί η χρήση λιπασμάτων όπως το νερό. Περίπου το 70% της παγκόσμιας κατανάλωσης γλυκού νερού πηγαίνει στη γεωργία.
Περίπου το 70% της παγκόσμιας κατανάλωσης γλυκού νερού χρησιμοποιείται για τη γεωργία
5.- Ερημοποίηση και υποβάθμιση της γης
Σύμφωνα με την έκθεση, η κλιματική αλλαγή με την εντατικοποίηση της γεωργίας συμβάλλει στην επιτάχυνση της ερημοποίησης και της υποβάθμισης της γης παγκοσμίως.
Το σημείο 1 του σούπερ αύξουσας γραφικής παράστασης είναι ο πληθυσμός ανά περιοχές που επηρεάζονται από την ερημοποίηση και το σημείο 3, που βρίσκεται σε παρακμή, η επέκταση των ηπειρωτικών υγροτόπων. Πιο ξεκάθαρο, αδύνατο!
Ενδιαφέρον, από αυτό το άρθρο για να δείτε το διαδραστικό χαρτογραφικό εργαλείο για τη μελέτη της κλιματικής αλλαγής.
6.- Όλα σχετίζονται
Η γη παρέχει την κύρια βάση για την ανθρώπινη διαβίωση και ευημερία, συμπεριλαμβανομένης της παροχής τροφίμων, γλυκού νερού και πολλών άλλων υπηρεσιών οικοσυστήματος, καθώς και βιοποικιλότητας.
Η ανθρώπινη χρήση της γης επηρεάζει άμεσα περισσότερο από το 70% (μεταξύ 69-76%) της επιφάνειας της γης χωρίς πάγο. Και παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στο κλιματικό σύστημα.
Αν δούμε τα ακόλουθα δύο γραφήματα, η σχέση συμβίωσης υπάρχει …
Και η σχέση μεταξύ κλιματικών κλυδωνισμών και αυξήσεων στις τιμές των τροφίμων μπορεί να εντοπιστεί στο ακόλουθο σχήμα …
Σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης (εδώ πρόσβαση σε μέρος της έκθεσης της IPCC για την «επισιτιστική ασφάλεια»), είναι ολοένα και πιο δύσκολο να παραχθεί τρόφιμα ενόψει της αυξανόμενης ξηρασίας, των δασικών πυρκαγιών, των κυμάτων καύσωνα, των πλημμυρών και του λιώσιμου μόνιμου παγετού.
Εάν σε αυτό προσθέσουμε τις αυξανόμενες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, που μειώνουν την ποιότητα των παραγόμενων τροφίμων, είναι σαφές ότι οδεύουμε προς ένα μέλλον στο οποίο θα υπάρχουν ακόμη λιγότερα τρόφιμα για διανομή, πράγμα που σημαίνει ότι τα τρόφιμα που είναι διαθέσιμα θα κοστίζουν περισσότερο.
Οδεύουμε σε ένα μέλλον όπου θα υπάρχει ακόμη λιγότερη τροφή για διανομή και ότι είναι διαθέσιμο θα κοστίζει περισσότερο
"Ένας ιδιαίτερος κίνδυνος είναι ότι οι κρίσεις τροφίμων θα μπορούσαν να εκτυλιχθούν σε πολλές ηπείρους ταυτόχρονα", δήλωσε η Cynthia Rosenzweig, κύρια ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Goddard για Διαστημικές Σπουδές της NASA και επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης.
Και για να επιβεβαιώσετε τη σύνδεση. Η έκθεση μας αφήνει διαφορετικούς χάρτες για να δούμε τις αλληλεπιδράσεις παγκοσμίως…
Η IPCC τονίζει ότι η κλιματική αλλαγή έχει ήδη αντίκτυπο στην «διατροφική ασφάλεια», καθώς τα πρότυπα βροχοπτώσεων αλλάζουν και η συχνότητα και η ένταση των ακραίων γεγονότων που βλάπτουν τις καλλιέργειες αυξάνονται.
Οι προβλέψεις δεν είναι καλές για την Ισπανία… «Η συχνότητα και η ένταση των ξηρασιών αναμένεται να αυξηθούν ιδιαίτερα στην περιοχή της Μεσογείου και στη νότια Αφρική». Να λάβει υπόψη!
Και μια άλλη από τις σημαντικές συνέπειες που σχολιάστηκε ήδη σε αυτή την άλλη έκθεση που δημοσιεύτηκε από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, θα είναι η αύξηση της διαφοράς μεταξύ ανεπτυγμένων και μη ανεπτυγμένων χωρών.
Οι ισχυρότερες οικονομίες θα μπορούν να επενδύσουν στην προσπάθεια μετριασμού των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην επικράτειά τους, ενώ οι αποδυναμωμένες οικονομίες θα έχουν σοβαρά προβλήματα (Βλ. συμπληρωματικό άρθρο σχετικά με το γιατί η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής βάζει τις αναπτυσσόμενες χώρες σε χρέη).
Όπως και το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών που θα γίνει ακόμα πιο διαφορετικό, καθώς πολλοί άνθρωποι θα μείνουν χωρίς τα μέσα για να ξεφύγουν από τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης (Παρεμπιπτόντως, αυτό το αποκαλούν «Κλιματικό απαρτχάιντ»).
Αυτό θα αυξήσει μια ροή μετανάστευσης που ήδη επαναπροσδιορίζει την πολιτική στη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και άλλα μέρη του κόσμου… »Οι ζωές των ανθρώπων θα επηρεαστούν από τη μαζική πίεση για μετανάστευση»
Αλλά… Μπορούμε να κάνουμε κάτι για να αρχίσουμε να βελτιωνόμαστε; Ναι, και η ίδια η έκθεση της IPCC προτείνει έναν στρατηγικό πίνακα στόχων με προτεραιότητες που θα πρέπει να εφαρμόζονται από εδώ και στο εξής…
Η έκθεση εγείρει την ανάγκη για ταχεία απάντηση στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής… «Η καθυστέρηση της δράσης (…) θα μπορούσε να οδηγήσει σε ορισμένες μη αναστρέψιμες επιπτώσεις». Και αυτό με τη σειρά του θα δημιουργούσε περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου που θα ζεστάνουν περαιτέρω τον πλανήτη. Η παγκόσμια εστίαση στη βιωσιμότητα, σε συνδυασμό με την έγκαιρη δράση, προσφέρει τις καλύτερες ευκαιρίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Παρεμπιπτόντως, τότε είχαμε ήδη μιλήσει για το πώς η διατροφή επηρεάζει την κλιματική αλλαγή από μια έκθεση που εξέδωσε ο FAO.
Αναφορές άρθρου:
- Η πλήρης έκθεση Ειδική Έκθεση για την Κλιματική Αλλαγή και τη Γη (Υπάρχουν πολλά έγγραφα PDF στα Αγγλικά)
- Άρθρο της ElPaís.
- Άρθρο Χρήση γης το αντικείμενο της τελευταίας έκθεσης IPCC.
- Το άρθρο «Κλιματικό Απαρτχάιντ» είναι επικείμενη. Μόνο οι πλούσιοι θα επιβιώσουν.
Αν σας άρεσε αυτό το άρθρο, κοινοποιήστε το!
